Jak przygotować się do pisania (nie tylko) doktoratu?

Lista kluczowych aspektów, które powinny znaleźć się w propozycji doktoratu

• Tytuł: Powinien być jasny, zwięzły i odzwierciedlać główny temat badania.
• Abstrakt: Krótkie streszczenie propozycji, zawierające cel, metodologię i oczekiwane wyniki.
  • Abstrakt pełni dwie role: zachęca czytelników do przeczytania całego artykułu i pomaga w zrozumieniu pytania badawczego. Warto spróbować napisać abstrakt na początku, aby skupić się na pytaniu badawczym i zobaczyć, co jeszcze w projekcie brakuje.
• Wprowadzenie: Przedstawienie tła badania. Wyjaśnienie znaczenia i celu badania.
  • Przygotowanie ramy teoretycznej jako struktury, która obejmuje pojęcia i odniesienia naukowe, stanowiąc podstawę do zrozumienia i analizy tematu badań.
  • Rama teoretyczna wyjaśnia problem badawczy i systematycznie łączy różne komponenty, zwiększając wiarygodność badania.
    • Wprowadzenie powinno składać się z trzech akapitów: 1) kontekst problemu, 2) luka w wiedzy oraz 3) plan badawczy. Każdy akapit ma określoną funkcję i powinien być napisany celowo.
• Problem badawczy: Jasne sformułowanie problemu, który badanie ma rozwiązać.
  • Uzasadnienie, dlaczego problem jest ważny, w jaki sposób proponowane badania przyczynią się do rozwoju istniejącej wiedzy i dlaczego są istotne.
  • Wskazuje się na konieczność określenia potencjalnych zastosowań lub konsekwencji zdobytej wiedzy oraz jej wpływu na praktykę
  • Cele powinny być specyficzne i osiągalne, a zmienne wynikowe jasno zdefiniowane jako cele główne i drugorzędne. W przypadku badań eksploracyjnych lub opisowych, cele mogą być sformułowane jako pytania do odpowiedzi.
  • Dlaczego? Brak konkretności może prowadzić do chaotycznej pracy1.
• Pytania badawcze: Konkretne pytania, na które badanie ma odpowiedzieć.
  • Pytania badawcze powinny być istotne w kontekście wprowadzenia teoretycznego i celów oraz możliwe do zbadania przy użyciu odpowiednich metod badawczych.
  • Dlaczego? Teza powinna być jednoznaczna i kierować całym badaniem. Jej brak może prowadzić do chaotycznej argumentacji2.
• Przegląd literatury: Przegląd istniejących badań i literatury związanej z tematem.
  • Identyfikacja luk w wiedzy, które badanie ma wypełnić.
  • Dlaczego? Przegląd literatury to podstawa każdej propozycji. Bez niego trudno jest uzasadnić potrzebę badania i zidentyfikować luki w wiedzy1.
• Metodologia badawcza: Uzasadnienie wyboru metodologii.
  • Szczegółowy opis metod badawczych, w tym planu badania, planu próbkowania, liczby uczestników, metod rekrutacji, analizy mocy statystycznej oraz narzędzi badawczych.
  • Dlaczego? Wybór niewłaściwych metod badawczych może skutkować nieadekwatnymi wynikami. Metodologia powinna być dostosowana do celu i pytań badawczych1.
• Oczekiwane wyniki: Przewidywane wyniki badania i ich potencjalne znaczenie.
• Świadomość etyczna: Opisanie wszelkich implikacji etycznych badania oraz sposobu ich rozwiązania.
  • Ważne jest, aby uczestnicy badania byli chronieni zgodnie z Deklaracją Helsińską i wytycznymi etycznymi dla badań naukowych. Można zajrzeć do poradników Komisji Etycznych.
• Harmonogram: Plan działań i terminów realizacji poszczególnych etapów badania.
  • Podziel pracę na mniejsze, zarządzalne etapy. Ustal realistyczne terminy dla każdego etapu (np. napisanie rozdziału, zebranie danych, analiza).
  • Dlaczego? Brak realistycznego harmonogramu może prowadzić do opóźnień i stresu. Ważne jest, aby planować pracę etapami i trzymać się terminów1.
• Personel badawczy ;-)
  • Opis umiejętności formalnych i doświadczenia badawczego, także ze wskazaniem swoich braków, które planuje się uzupełnić.
• Bibliografia: Lista źródeł i literatury, które zostały wykorzystane w propozycji.
• Załączniki (jeśli dotyczy): Dodatkowe materiały, takie jak kwestionariusze, listy pytań, itp.

Najczęstsze błędy w propozycjach doktoratu mogą wpłynąć na ich jakość i akceptację. Oto kilka z nich:

• Niedostateczna dokładność i dbałość o szczegóły. Błędy językowe, stylistyczne i merytoryczne mogą podważyć wiarygodność pracy. Ważne jest, aby dokładnie sprawdzać tekst i korzystać z narzędzi do korekty1.

• Nietransparentnie korzystanie z narzędzi sztucznej inteligencji.

• Nieodpowiednia struktura pracy. Propozycja powinna być logicznie zorganizowana, a każdy element musi spełniać określoną funkcję2.

Lepiej pisać mniej lub przyznać się do niewiedzy, niż pozostawiać obszary do interpretacji. Warto założyć pisanie (mimo, że trudno się tak czuć aplikując) z pozycji eksperta, który musi wytłumaczyć problematykę osobom, które nie są biegłe w danym temacie.

Bardzo ważne jest posiadanie jasnej i przekonującej narracji, która sprawia, że badania są dostępne dla odbiorców. Nawet najlepsze badania mogą stracić na znaczeniu, jeśli są źle napisane. Dlatego ważne jest utrzymywanie spójności terminologii, w czym może pomóc korzystanie z opinii mentorów lub modeli AI.

Teraz wystarczy już tylko usiąść i napisać…